„... w Nim wszystko jest piękne"
Ekspozycja
„... w Nim wszystko jest piękne"
Ekspozycja znajduje się na dziedzińcu Muzeum. Zobaczyć ją można w ramach wykupionego biletu wstępu.
Wystawa skupia się na jednym z mniej znanych, a niezwykle wymownych dzieł Vincenta van Gogha – obrazie Wiejskie chaty pośród drzew z 1883 roku. To intymne, ciche płótno staje się punktem wyjścia do szerszej refleksji nad duchowością artysty, jego zmaganiami wewnętrznymi, stosunkiem do natury oraz nieustającym poszukiwaniem Boga poprzez sztukę.
Van Gogh namalował Wiejskie chaty pośród drzew we wrześniu 1883 roku w Loosduinen – niewielkiej holenderskiej wiosce nieopodal Hagi. Na pierwszy rzut oka to prosty pejzaż: ziemia, woda, wiejskie domostwa i drzewa wpisane w spokojny rytm przyrody. Jednak obraz ten tchnie niezwykłą duchowością i kontemplacją. Jest zapisem osobistego doświadczenia ciszy, harmonii i trwania – wartości, których artysta rozpaczliwie szukał w otaczającym go świecie i własnym życiu. Światło odbijające się od powierzchni wody i dachów domów, miękka paleta barw, brak obecności człowieka – wszystko to tworzy nastrój skupienia i kontemplacji. Obraz ukazuje nie tyle konkretne miejsce, co stan duszy. W tej prostej scenie pejzaż staje się świątynią, a domy symbolizują bezpieczeństwo, rodzinność i metaforyczne zakorzenienie – tematy szczególnie bliskie Janowi Pawłowi II.
Historia obrazu i jego droga do Polski
Dzieje samego obrazu są niemal równie poruszające jak jego treść. Pozostał w Holandii, kiedy van Gogh wyjechał do Francji, a następnie – po śmierci ojca artysty – jego matka pozostawiła dorobek syna na plebanii w Nuenen. Prace uległy rozproszeniu, a ich autorstwo przez długi czas pozostawało zapomniane. Około 1900 roku obraz został ponownie zidentyfikowany jako dzieło van Gogha, po czym trafił na rynek sztuki. W 1987 roku został zakupiony na aukcji w Christie’s przez Zbigniewa i Janinę Porczyńskich i ofiarowany Polsce jako część Kolekcji im. Jana Pawła II – daru o duchowym charakterze, wyraz wdzięczności Bogu za cudowne ocalenie darczyńców. Dziś obraz jest własnością Archidiecezji Warszawskiej i znajduje się w depozycie Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego w Warszawie.
Portrety, listy, fotografie – van Gogh oczami bliskich
Wystawa nie ogranicza się do prezentacji jednego dzieła. Towarzyszą mu wizerunki samego Vincenta oraz jego najbliższych: ojca Theodorusa i brata Theo, z którym prowadził intensywną korespondencję przez całe dorosłe życie. Te portrety – pochodzące z zasobów Van Gogh Museum w Amsterdamie – pomagają zbliżyć się do człowieka kryjącego się za legendą. Integralną częścią ekspozycji są również fragmenty listów Vincenta do brata. Ich pełne emocji i refleksji fragmenty odsłaniają nie tylko proces twórczy, ale też głębokie zmagania duchowe malarza. Van Gogh nie potrzebował malować scen religijnych, by wyrazić wiarę – znajdował ją w naturze, w świetle, w rytmie dnia i w kontemplacji prostych rzeczy. Malowanie było dla niego drogą do absolutu, modlitwą i próbą porozumienia z Bogiem.
Kontekst ten pogłębiają również dawne fotografie Holandii z początku XX wieku, ukazujące krajobrazy, wśród których dorastał i tworzył van Gogh. Dodatkowo odwiedzający mają okazję zobaczyć reprodukcje innych słynnych dzieł artysty, takich jak Gwiaździsta noc, Słoneczniki, Pole pszenicy z cyprysami czy Kościół w Auvers-sur-Oise – dzieł, które dokumentują jego rozwój artystyczny i duchowy aż do ostatnich dni życia.
Wystawa jako przestrzeń duchowej refleksji
Wystawa Wiejskie chaty pośród drzew jest czymś więcej niż tylko prezentacją jednego obrazu. To medytacja nad życiem i twórczością van Gogha, nad jego nieustannym poszukiwaniem światła – dosłownego i metaforycznego. Zanurzając się w pejzażu z 1883 roku, widz może nie tylko kontemplować dzieło wielkiego mistrza, ale i skonfrontować się z własną duchowością, z pytaniami o sens, dom, piękno i Boga – pytaniami, które bliskie były zarówno artyście, jak i Papieżowi z Wadowic.
Van Gogh namalował Wiejskie chaty pośród drzew we wrześniu 1883 roku w Loosduinen – niewielkiej holenderskiej wiosce nieopodal Hagi. Na pierwszy rzut oka to prosty pejzaż: ziemia, woda, wiejskie domostwa i drzewa wpisane w spokojny rytm przyrody. Jednak obraz ten tchnie niezwykłą duchowością i kontemplacją. Jest zapisem osobistego doświadczenia ciszy, harmonii i trwania – wartości, których artysta rozpaczliwie szukał w otaczającym go świecie i własnym życiu. Światło odbijające się od powierzchni wody i dachów domów, miękka paleta barw, brak obecności człowieka – wszystko to tworzy nastrój skupienia i kontemplacji. Obraz ukazuje nie tyle konkretne miejsce, co stan duszy. W tej prostej scenie pejzaż staje się świątynią, a domy symbolizują bezpieczeństwo, rodzinność i metaforyczne zakorzenienie – tematy szczególnie bliskie Janowi Pawłowi II.
Historia obrazu i jego droga do Polski
Dzieje samego obrazu są niemal równie poruszające jak jego treść. Pozostał w Holandii, kiedy van Gogh wyjechał do Francji, a następnie – po śmierci ojca artysty – jego matka pozostawiła dorobek syna na plebanii w Nuenen. Prace uległy rozproszeniu, a ich autorstwo przez długi czas pozostawało zapomniane. Około 1900 roku obraz został ponownie zidentyfikowany jako dzieło van Gogha, po czym trafił na rynek sztuki. W 1987 roku został zakupiony na aukcji w Christie’s przez Zbigniewa i Janinę Porczyńskich i ofiarowany Polsce jako część Kolekcji im. Jana Pawła II – daru o duchowym charakterze, wyraz wdzięczności Bogu za cudowne ocalenie darczyńców. Dziś obraz jest własnością Archidiecezji Warszawskiej i znajduje się w depozycie Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego w Warszawie.
Portrety, listy, fotografie – van Gogh oczami bliskich
Wystawa nie ogranicza się do prezentacji jednego dzieła. Towarzyszą mu wizerunki samego Vincenta oraz jego najbliższych: ojca Theodorusa i brata Theo, z którym prowadził intensywną korespondencję przez całe dorosłe życie. Te portrety – pochodzące z zasobów Van Gogh Museum w Amsterdamie – pomagają zbliżyć się do człowieka kryjącego się za legendą. Integralną częścią ekspozycji są również fragmenty listów Vincenta do brata. Ich pełne emocji i refleksji fragmenty odsłaniają nie tylko proces twórczy, ale też głębokie zmagania duchowe malarza. Van Gogh nie potrzebował malować scen religijnych, by wyrazić wiarę – znajdował ją w naturze, w świetle, w rytmie dnia i w kontemplacji prostych rzeczy. Malowanie było dla niego drogą do absolutu, modlitwą i próbą porozumienia z Bogiem.
Kontekst ten pogłębiają również dawne fotografie Holandii z początku XX wieku, ukazujące krajobrazy, wśród których dorastał i tworzył van Gogh. Dodatkowo odwiedzający mają okazję zobaczyć reprodukcje innych słynnych dzieł artysty, takich jak Gwiaździsta noc, Słoneczniki, Pole pszenicy z cyprysami czy Kościół w Auvers-sur-Oise – dzieł, które dokumentują jego rozwój artystyczny i duchowy aż do ostatnich dni życia.
Wystawa jako przestrzeń duchowej refleksji
Wystawa Wiejskie chaty pośród drzew jest czymś więcej niż tylko prezentacją jednego obrazu. To medytacja nad życiem i twórczością van Gogha, nad jego nieustannym poszukiwaniem światła – dosłownego i metaforycznego. Zanurzając się w pejzażu z 1883 roku, widz może nie tylko kontemplować dzieło wielkiego mistrza, ale i skonfrontować się z własną duchowością, z pytaniami o sens, dom, piękno i Boga – pytaniami, które bliskie były zarówno artyście, jak i Papieżowi z Wadowic.
Galeria zdjęć
