Fides et ratio

9.30 | uroczyste powitanie Uczestników

10.00 | ks. prof. Giulio Maspero
Papieski Uniwersytet Świętego Krzyża w Rzymie
| „Fraktale kwantowe i Kapadocjanie: Porównanie i zgodność w wiedzy o wszechświecie”

10.45 | Christopher Graney
adiunkt w Watykańskim Obserwatorium Astronomicznym
| „Kopernik i wszechświat gwiazd”

11.30 | dr nauk med. Jeremy Brown
Narodowy Instytut Zdrowia w Waszyngtonie
| „Viking 1, Niecentryczność świata i żydowskie poszukiwanie sensu”


12.15 - 13.00 | Przerwa kawowa


13.00 | ks. prof. Javier Sanchez-Canizares
Uniwersytet Nawarry w Pampelunie
| „Pojedynczy Wszechświat: Ostateczna rewolucja kopernikańska”

13.45 | ks. prof. zw. dr hab. Michał Heller
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
| „Kwestia kopernikańska w teologii: Czy teologia musi być geocentryczna?”

14.30 - ks. dr hab. Robert Woźniak
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
| „Hans Blumenberg czyta Kopernika: Słońce, nauka i sekularyzacja”


15.00 - 16.00 | Dyskusja

Zgłębiając życiorysy Mikołaja Kopernika i Jana Pawła II łatwo dostrzec pewien łączący ich rys - podobne postrzeganie relacji między wiarą i rozumem. Uczony z Torunia był w pierwszej kolejności człowiekiem głębokiej wiary, który potrafił łączyć ją z zaangażowaniem w naukę. W pewnym sensie Kopernik, poprzez taką postawę, wyprzedzał założenia przełomowej encykliki Jana Pawła II „Fides et ratio” („Wiara i rozum”). Papież, w dokumencie z 1998 roku, wskazał na wzajemną zależność obu cech ludzkiej osoby, nauczał, że „wiara utrzymuje rozum otwarty na szersze horyzonty doświadczenia a docelowo na poznanie i wiedzę, podczas gdy rozum pomaga oczyścić wiarę z przesądów”1. Ojciec Święty nazwał te dwie rzeczywistości dwoma skrzydłami, „na których duch ludzki unosi się ku kontemplacji prawdy”2.

Wielką troską Jana Pawła II było odnowienie relacji między wiarą a rozumem, by religię i naukę przenieść ponad dawne konflikty. Jego staraniem ponownie zbadano sprawę Galileusza, wokół której przez wieki narosło wiele mitów. Praca powołanej przez Papieża komisji zakończyła się po jedenastu latach, a w zamykającym jej działalność podsumowaniu w czasie spotkania w Papieskiej Akademii Nauk, Ojciec Święty mówił m.in.:

„Ten, którego słusznie nazywa się twórcą współczesnej fizyki, wyraźnie oświadczył, że dwie prawdy: prawda wiary i prawda nauki nie mogą nigdy być ze sobą sprzeczne, <<ponieważ Pismo Święte i natura na równi pochodzą ze Słowa Bożego. Pismo Święte jest podyktowane przez Ducha Świętego, natura zaś jest bardzo starannym wykonawcą Bożych rozkazów>>.”3 

Jan Paweł II uznał, że Kościół pomylił się potępiając Galileusza. To tylko jeden z przykładów papieskiego zaangażowania. Miało ono zresztą swoje źródło już w czasach krakowskich, gdy jako młody kapłan miał kontakt z naukowcami i badaczami. Sam będąc wybitnym intelektualistą, zapraszał ich do dyskusji i współpracy. Stało się to także charakterystyczna cechą jego pontyfikatu, np. wielokrotnie spotykał się z badaczami i myślicielami w letniej rezydencji papieskiej w Castel Gandolfo. Był na wskroś Papieżem Dialogu.

7 października 2023 roku w Krakowie spotkają się wybitni przedstawiciele świata nauki i wiary, którzy przedstawią wyniki swoich badań i rozważania związane z religią i nauką w ujęciu Jana Pawła II i Mikołaja Kopernika. Usłyszymy wystąpienia znakomitych specjalistów: ks. prof. zw. dr hab. Michała Hellera, ks. prof. Javiera Sanchez-Canizaresa, dr nauk med. Jeremiego Browna, Christophera Graney’a, ks. prof. Giulio Maspero i ks. dr hab. Roberta Woźniaka. Wydarzenie poprowadzi ks. dr hab. Wojciech Grygiel.

Organizatorami konferencji są Muzeum Dom Rodzinny Ojca Świętego Jana Pawła II w Wadowicach oraz Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie. Jest ona częścią Festiwalu „Cały Twój”, który odbywa się pod Patronatem Honorowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy oraz Małżonki Prezydenta Pani Agaty Kornhauser-Dudy. Konferencją zainaugurujemy XVIII edycję Dni Jana Pawła II - Wiara i Rozum.